Tradycja zdobienia instrumentów muzycznych w kulturze góralskiej

W tradycji góralskiej zdobienie instrumentów muzycznych odgrywa istotną rolę, będąc wyrazem głębokiego szacunku dla dziedzictwa kulturowego i estetyki regionu. Wytwarzanie i zdobienie instrumentów, takich jak piszczałki i dudy, to proces, który łączy w sobie rzemiosło, sztukę oraz muzykę. Twórcy instrumentów czerpią inspirację z bogatej tradycji Beskidów, odwołując się do wzorów architektonicznych i przedmiotów użytkowych, które przez wieki kształtowały kulturę regionu. Zdobienia na instrumentach często nawiązują do motywów roślinnych, geometrycznych oraz symboliki charakterystycznej dla góralskiej ornamentyki. Dzięki temu każdy instrument staje się nie tylko narzędziem muzycznym, ale także dziełem sztuki, które przekazuje historię i ducha regionu.

fot. Przemysław Ficek

Drewniane piszczałki są wykonywane z drewna czarnego bzu, które po wykończeniu olejem lnianym, woskiem lub szelakiem, zyskuje niepowtarzalny charakter i trwałość. Dudy natomiast są budowane głównie z drewna owocowego, najlepszego z beskidzkich sadów, co wpływa na ich unikalne brzmienie. Każdy instrument jest starannie dostosowywany, by spełniać wysokie standardy zarówno pod względem estetyki, jak i dźwięku.

fot. Przemysław Ficek

Rzemieślnicy zajmujący się tworzeniem instrumentów góralskich dbają o to, aby brzmienie każdego egzemplarza było doskonałe, by sami mogli grać na nich z przyjemnością. Wierność tradycji nie wyklucza jednak eksperymentów z fakturą i kolorami, co sprawia, że współczesne instrumenty nie tylko odzwierciedlają dawną sztukę, ale także wnoszą do niej nowoczesne, indywidualne elementy.Proces tworzenia instrumentów w tradycji góralskiej to zatem harmonijne połączenie rzemiosła, sztuki i muzyki, gdzie każdy dźwięk i każdy wzór opowiadają historię regionu, w którym się narodziły.

fot. Przemysław Ficek

Stowarzyszenie Region Beskidy przy wsparciu Narodowego Centrum Kultury realizuje projekt pn. „Dudy i inne instrumenty pasterskie” w ramach programu EtnoPolska 2024. Celem projektu jest przywrócenie znaczenia oraz popularyzacja umiejętności gry i wytwarzania instrumentów, które wraz z postępem cywilizacyjnym ulegają niestety zapomnieniu.

Skip to content